Diş hekimliğinde yeni dönem başlıyor. Ağız ve Diş Sağlığı Yönetmeliği'nde değişiklikler yapıldı. Sağlık Bakanlığı tarafından 15 Aralık 2024 tarihinde yayımlanan yönetmelik değişiklikleri, ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan özel sağlık kuruluşlarına yönelik önemli düzenlemeler getirdi. Yönetmelik; sağlık kuruluşlarının fiziki standartlarını, denetim süreçlerini ve hasta haklarına ilişkin yükümlülüklerini yeniden tanımlarken, mevcut ruhsatlı kuruluşların durumunu da güvence altına aldı.
Ağız ve Diş Sağlığı Kuruluşlarının Tanımları ve Mevcut Yapısı
Yönetmelik ile getirilen yenilikleri incelemeden önce ağız ve diş sağlığı kuruluşlarının tanımları ve sınıflandırılması belirtelim. Ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan kuruluşlar; muayenehane, poliklinik, merkez ve hastane olarak dört ana kategoriye ayrılıyor.
Muayenehaneler, yalnızca serbest çalışan diş hekimleri tarafından açılabilirken, şirketlerin muayenehane açması yasaklanmıştır. Bu kuruluşlarda en fazla iki diş üniti bulunabilirken, genel anestezi altında tedavi yapılamaz.
Poliklinikler ise bir veya birden fazla diş hekimine ait şirketler tarafından açılan sağlık kuruluşlarıdır. Burada en az iki muayene odası bulunması, her diş hekimi için en fazla iki diş üniti sınırı ve dental radyoloji biriminin bulundurulması zorunludur. Ayrıca, hasta ve personel için ayrı hijyen koşullarına uygun tuvaletler de sağlanmalıdır.
Merkezler, kapsamlı hizmet sunan daha büyük ölçekli kuruluşlardır. Açılabilmesi için şirketin en az %51 hissesinin diş hekimlerine ait olması gereklidir. Genel anestezi müdahale ünitesi ve gözlem ünitesi gibi bölümlerin zorunlu tutulduğu merkezlerde, en az beş diş üniti bulunmalıdır. Hastaların konforu için geniş bekleme salonları ve gerekli teknik donanım sağlanmalıdır.
En geniş hizmet kapasitesine sahip hastaneler ise en az 15 diş üniti bulundurmak zorundadır. Genel anestezi, gözlem ünitesi ve dental radyoloji birimi hastanelerde zorunlu tutulmuştur. Engelli erişimine uygun tuvaletler ve sedye taşımaya elverişli asansörler her katta bulunmalıdır.
Yeni Yönetmelik ile Getirilen Düzenlemeler
Ruhsatlı Kuruluşların Hakları Korunuyor
Yönetmelik değişiklikleri, mevcut ruhsatlı sağlık kuruluşlarının haklarını güvence altına alarak önemli bir geçiş süreci tanımlıyor. Buna göre, ruhsatlı kuruluşlar yalnızca fiziki gereklilikler açısından değil, tıbbi donanım ve personel standartları bakımından da ruhsatlandırıldıkları tarihte yürürlükte olan yönetmelik hükümlerine tabi olmaya devam edecek. Böylece mevcut sağlık kuruluşları, yeni düzenlemelere uymak zorunda kalmadan faaliyetlerini sürdürebilecek.
Ruhsatlandırma Süreçlerinde Meslek Odalarının Katılımı
Yapılan bir diğer önemli düzenleme, ruhsatlandırma süreçlerinde meslek odalarının temsil edilmesini sağlıyor. Ruhsatlandırma komisyonunda yer alacak iki diş hekiminden birinin, ilgili diş hekimleri odası tarafından görevlendirilmesi zorunlu hale getirildi. Böylece meslek örgütlerinin denetim süreçlerine dahil edilmesi sağlanarak, şeffaflık ve mesleki temsil güçlendirilmiş oldu.
Diş Hekimlerinin Birden Fazla Kurumda Çalışma Esasları
Ağız ve Diş Sağlığı Yönetmeliği Değişiklik ile diş hekimlerinin aynı il sınırları içerisinde en fazla iki özel sağlık kuruluşunda çalışmasına izin verildi. Ancak, bir diş hekimi yalnızca bir sağlık kuruluşunun asgari personel sayısına dahil edilebilecek. Bu düzenleme, diş hekimlerine çalışma esnekliği sağlarken, sağlık kuruluşlarının personel planlamasını da esas alıyor.
Deprem Dayanıklılığı ve Yapı Standartları
Yönetmelikte, sağlık kuruluşlarının fiziki şartlarına ilişkin önemli bir güncelleme de deprem dayanıklılığına yönelik düzenlemeler oldu. Buna göre, 01.01.2019 tarihinden sonra yapı kullanma izin belgesi alınmış binalarda deprem dayanıklılık raporu aranmayacak. Ancak, yapı kayıt belgeli binalarda sağlık kuruluşu açılmak istenmesi durumunda bu rapor zorunlu tutulmuştur.
Hasta Hakları ve Hizmet Şeffaflığı
Hasta haklarını güçlendiren bu düzenlemeler kapsamında, sağlık kuruluşlarının hizmet sunumunda şeffaflığı sağlamaları zorunlu hale getirildi. Artık hastalara verilen hizmetlerin mali belgelerinin yanında, hizmet detaylarını ve birim fiyatlarını içeren ayrıntılı bir döküm belgesi de sunulacak.
Kayıt Tutma ve Bildirim Yükümlülükleri
Yönetmelik, denetim kriterleri içerinde sağlık kuruluşlarının kayıt tutma ve bildirim yükümlülüklerini ve ayrıntılı şekilde düzenlemiş durumda. Teşhis, tedavi, röntgen kayıtları ve genel anestezi altında yapılan işlemler, elektronik ortamda güvenli bir şekilde kaydedilmek ve düzenli olarak Sağlık Bakanlığı sistemine aktarılmak zorundadır. Ayrıca, bu kayıtların KVKK hükümlerine uygun olarak korunması ve yetkisiz erişime karşı gerekli teknik ve idari önlemlerin alınması şarttır.
Bu yükümlülüklere uymayan sağlık kuruluşları için kademeli yaptırımlar getirilmiştir. İlk tespitte idari para cezası, ikinci tespitte cezanın artırılması, üçüncü tespitte ise sağlık kuruluşunun faaliyeti 3 gün süreyle durdurulacaktır.
Sonuç: Sağlık Hizmetlerinde Öngörülebilirlik ve Kalite
Ağız ve Diş Sağlığı Yönetmeliği Değişiklikleri, ağız ve diş sağlığı hizmeti sunan sağlık kuruluşları için net kurallar ve standartlar getiriyor. Mevcut ruhsatlı kuruluşların haklarını koruyan bu düzenlemeler, yeni açılacak sağlık kuruluşları için fiziki ve teknik şartları da tanımlıyor. Diş hekimlerinin çalışma esaslarını çerçeveleyen bu yeniliklerin, hasta-hekim ilişkisinde güveni artırmasını, hizmet sunumunda şeffaflığı ve sürekliliği desteklemesini umuyoruz.
Arb. Av. Ayşe Gül HANYALOĞLU