Doktor aleyhine tıbbi kötü uygulama iddiası ile tazminat davası açıldığında, davanın sigorta şirketine ihbarı önemli bir süreçtir. Malpraktis iddiası söz konusu olduğunda hekimlerin hangi aşamada ve hangi sigorta şirketine başvuruda bulunması gerektiği, sigorta şirketine ne şekilde başvuracağı ve sunulması gereken belgelerin ne olduğu da merak edilen sorular arasındandır.
Hangi Dönem Poliçesine Başvurulması Gerektir?
Bu sorunun yanıtı Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları ”A.1- Sigortanın Konusu“ ve “B.1- Rizikonun Gerçekleşmesi“ maddelerinde düzenlenmiştir. A.1- Sigortanın Konusu maddesinde yer alan; “……bu sigorta sözleşmesi…… (hekimin) verdiği zararlara bağlı olarak sözleşme süresi içinde kendisine yapılan tazminat taleplerine …… karşı …..teminat sağlar” tanımlaması ile B.1 Rizikonun Gerçekleşmesi maddesinde yer alan;” … sigortalının kendisine tazminat talebinde bulunulduğunu öğrendiği ya da zarar görenin doğrudan doğruya sigortacıya başvurduğu anda riziko gerçekleşmiş sayılır.” şeklindeki düzenleme sorunun yanıtını vermektedir.
O halde kural; tazminat talebin geldiği anda yürürlükte olan mesleki sorumluluk poliçesine bildirimde bulunulmasıdır.
Genelde yapılan hata: Tıbbi uygulama günü yürürlükte olan poliçeye başvurulmasıdır.
Tazminat talebinin geldiği anın tespiti de önemlidir. Hekime tazminat talebinin bildirilmesi farklı yollar ile ve farklı aşamalarda olabilir. Örneğin ihtarname veya dava dilekçesinin tebliği özel hastanede çalışan hekimeler için en sık karşılaşılan bildirim şekli olmakla birlikte, kamuda çalışan hekimler için bildirimler, çalıştıkları hastane idaresi tarafından veya mahkemeden ihbar ile olmaktadır. Zira kamuda/ üniversitede çalışan hekimler aleyhine doğrudan malpraktis davası açılamadığı için bildirimler Sağlık Bakanlığı / Üniversite Rektörlüğü aleyhine açılan davanın ihbarı veya dava öncesinde hastanın yapmış olduğu idari başvurunun hekime bildirilmesi şeklinde olur. Ne şekil de olursa olsun hekimin, hastanın tazminat talebi olduğunu öğrendiği an yürürlükte olan poliçeye ihbar edilerek hasar dosyası açtırılması gerekir.
Tek kriter hekime yapılan bildirimin tazminat talebi içermesidir. Başka bir ifadeyle soruşturma izni için ön inceleme başlatılması, hekimin muhakkik (incelemeci) veya savcılık tarafından ifadeye çağırılması, ceza davası açılması halinde eğer ortada bir tazminat talebi yok ise sigorta poliçesine bildirim yükümlülüğü doğmaz. Başka bir anlatımla, sigorta şirketinin dosya açabilmesi için poliçe döneminde hekime tazminat talebi iletilmiş olmalıdır.
Farklı durumlara ilişkin örnekler ile konuyu netleştirelim. Kimi zaman tazminatın ileri sürülme tarihi ile davanın açılma tarihi farklı olabilir. Örneğin hasta tarafı, 2015 yılında noterden ihtarname göndererek tazminat istemiş ancak davayı 2018 yılında dava açmış olabilir bu halde 2015 yılı poliçesi devreye girecektir.
Başka bir örnekte; zaman zaman karşılaşıldığı gibi hasta tarafı hatalı mahkemede (asliye hukuk mahkemesinde) dava açmış olabilir. Hatalı açılan davanın hekime 2018 yılında tebliğ edilmiş olduğunu ve dava usulden reddedildiğini düşünelim. Sonrasında doğru mahkemede (idare mahkemesinde) Sağlık Bakanlığı aleyhine aynı dava açılmış ve bu dava da hekime 2019 yılında ihbar edilmiş olsun, bu durumda poliçe genel şartları gereği “tazminat talebinin ilk iletildiği an” olan 2018 yılına ait poliçenin koruması devreye girecektir.
Bazen de hasta tarafı, her hangi bir tazminat davası açmadan sadece savcılığa suç duyurusunda bulunmuş ve “uzlaşma prosedürü” başlatılmış olabilir. Yani hasta tarafı, şikâyetten vazgeçerek uzlaşmak için maddi talep öne sürebilir. Bu durumda savcılık aşamasında dahi olsa artık maddi talep ortaya çıktığından, sigorta şirketine ihbarda bulunmak ve uzlaşma talebinin geldiği poliçeden dosyanın açılmasını sağlamak gerekir.
Sigorta Şirketine Hangi Yolla İhbarda Bulunmak Gerekir?
Sigorta şirketini saptadıktan sonra nasıl bildirimde bulunulacağı sorusu önemlidir. Bildirim için poliçeyi düzenleyen acenteye başvurabileceği gibi, sigorta şirketlerinin hasar ihbarlarını alan çağrı servislerine veya internet sitesinde yer alan hasar ihbar maillerine yazılı başvuruda bulunulabilir. Bir diğer yol da dava aşamasında mahkeme yoluyla ihbar edilmesini sağlamaktır.
Sigorta şirketinin ihbar sonrası, mesleki sorumluluk poliçesinden dosya açıp açmadığını nasıl anlayabilirim sorusunun yanıtı ise hasar numarası verilmesiyle olacaktır. Çünkü sigorta şirketleri açtıkları her hasar kaydı için “hasar numarası” vermek zorundadırlar. Dosya kapanıncaya kadar tüm işlemler aynı hasar numarasıyla takip edilecektir.
Sigorta Şirketine İletilmesi Gereken Belgeler Nelerdir?
Mesleki sorumluluk poliçesine başvuruda, sigorta şirketi tazminata ilişkin olayı, zararın nedenini, hangi şartlar altında meydana geldiğini ve bu konu ile ilgili tüm bilgi ve belgeleri talep edecektir.
Sigorta şirketlerinin genelde talep ettiği belgeler:
Zarar gören hastanın talep yazısı (dava dilekçesi, ihtarname vs),
Hekimin, meydana gelen olayı, meydan geliş şekli ve süreci ile birlikte detaylı olarak anlattığı beyan yazısı,
Sigortalı hekim aleyhine başlatılmış hukuki veya cezai girişimi belgeleyen tüm dilekçe ve ekleri ile ilgili tebligatlar,
Olayın meydan geliş şeklini belirten her tür resmi tutanak,
Hekime ait epikriz raporu ile sigortalı hekim yanında başka doktorların da müdahalede bulunmuş olması halinde ilgili doktorların ayrı ayrı epikrizleri,
Ameliyat notu, varsa konsültasyon raporu, laboratuvar sonuçları,
Protokol defteri, elektronik ortamda tutulan kayıtlar olması halinde kayıt dökümleri,
Hasta bilgilendirme formu, aydınlatılmış onam belgesi kopyası,
Sigortalı hekimin diploma, uzmanlık belgesidir.
Sonuç olarak; hekim mesleki sorumluluk poliçelerinde hekimin ihbar etmesi gereken doğru poliçe: tıbbi uygulama tarihindeki poliçe değil, tazminat talebinin öğrenildiği anki poliçedir. Ancak unutmamak gerekir ki, hekim poliçesinden koruma sağlanabilmesi için hem tıbbi uygulama anında hem de tazminat talebinin öğrenildiği anda poliçenin olması gerekir, ancak ihbar talep anındaki poliçeye yapılır.
11.05.2020
Av. Ayşe Gül Hanyaloğlu
HANYALOĞLU- ACAR HUKUK BÜROSU