Çocuklarının kişisel sağlık verilerine erişim hakkı Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmelik ile ebeveynlere tanınmıştır. Ancak ayırt etme gücüne sahip çocuklar, kendi sağlık verilerine ebeveynlerinin erişimini e-Nabız üzerinden izne tabi tutabileceklerdir.
21.06.2019 tarihinde Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmelik bu konuya ilişkin olarak yapılmış olan önceki hukuki düzenlemelerden çok daha detaylı olup; Yönetmelik’te birçok yeni konuya ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Makalemizde, yeni düzenlenmiş hususlardan biri olan, çocuğun kişisel sağlık verilerinden bahsedilecektir.
Yönetmelik’in ‘Çocukların Sağlık Verilerine Erişim’ başlıklı ilgili 8. maddesinin ilk fıkrasının ilk cümlesinde; ebeveynlere, çocuklarına ilişkin sağlık kayıtlarına, e-Nabız üzerinden, herhangi bir onay almaya ihtiyaç duymaksızın erişme hakkı tanınmıştır. Ancak, bu hak sınırsız değildir. Fıkranın ikinci ve son cümlesi uyarınca; ‘Ayırt etme gücüne sahip çocuklar, sağlık geçmişlerine ebeveynlerinin erişimini e-Nabız üzerinden izne tabi tutabilir.’
Bir kişinin ayırt etme gücünü haiz olup olmadığına ancak ciddi bir değerlendirme sonucunda karar verilebilir. Çevre, psikolojik durum, yaşam koşulları, zeka, genetik gibi birçok durum, çocukların belirli bir zihinsel olgunluğa erişme ve ayırt etme gücünü haiz olma yaşını kendine özgü hâle getirmektedir. Bu sebeple, ‘ayırt etme gücüne sahip çocuk’ ifadesi, aslında her somut olay için ayrı değerlendirme yapılmasını gerektirmektedir.
Ayrıca, makale konusu düzenleme uyarınca, ayırt etme gücüne sahip çocuk, sağlık verilerine ebeveynlerinin erişimini e-Nabız üzerinden izne tabi tutabilecektir. E-Nabız gibi şifre girilerek erişim sağlanan bir sisteme girişte ve ebeveynlerinin erişimine ilişkin izin ayarlarının düzenlenmesinde; e-Nabız’a giriş sağlayanın gerçekten veri sahibi çocuk olup olmadığının kesin olarak tespiti için, birçok teknik önlem alınması gerekmektedir.
Anne ve babası boşanmış çocukların kişisel sağlık verilerine ilişkin olarak nasıl bir yol izleneceği sorusu, makale konusu maddenin ikinci fıkrasında cevaplanmıştır. Fıkra uyarınca; ‘Anne ve babanın boşanması hâlinde velayet hakkı üzerinde bırakılmayan taraf, çocuk ile velinin faydası gözetilmek suretiyle kişisel verilerin korunması mevzuatına uygun şekilde ve Genel Müdürlükçe belirlenen sınırlar çerçevesinde çocuğa ilişkin sağlık verilerine erişebilir.’
Fıkrada, çocuğun velayet hakkı üzerinde bırakılmayan ebeveynin çocuğa ilişkin sağlık verilerine erişiminin kısıtlanacağı açıkça belirtilmiştir.
Çocuğun velayetine sahip olmayan ebeveyn, çocuğunun sağlık verilerine,
Çocuk ile çocuğun velisi ebeveynin faydası gözetilmek suretiyle,
Kişisel verilerin korunması mevzuatına uygun şekilde ve
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’nün belirlediği sınırlar çerçevesinde erişim sağlayabilecektir.
Sonuç olarak; yeni Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmelik ile, ebeveynlere, çocuklarının kişisel sağlık verilerine erişim hakkı tanınsa da ayırt etme gücüne sahip çocuklar, kendi sağlık verilerine ebeveynlerinin erişimini e-Nabız üzerinden izne tabi tutabileceklerdir. Çocuğun anne ve babasının boşanması ve bu sebeple çocuğun velayetinin sadece bir ebeveyn üzerinde olması durumunda ise; velayet hakkı bulunmayan ebeveynin çocuğun sağlık verilerine erişmesi, çocuk ve velinin faydaları ile kişisel verilerin korunması mevzuatı gözetilerek, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’nün belirlediği sınırlar çerçevesinde mümkün olabilecektir. Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, velayet hakkı bulunmayan ebeveynin çocuğunun kişisel sağlık verilerine hangi koşullarda erişebileceğine ilişkin olarak henüz herhangi bir sınır belirlememiştir. Fıkra hükmüne istinaden yapılacak bir düzenleme, hükmün kapsamının ve uygulamasının netlik kazanması açısından son derece faydalı olacaktır.
09.10.2019
HANYALOĞLU& ACAR HUKUK BÜROSU
Av. Benay ÇAYLAK
Comments