Klinik Psikologlar İçin Yeni Bir Dönem: Serbest Meslek İcrası Yönetmeliği Yayımlandı

Klinik psikologlar için yeni yönetmelik

Psikologları da kapsayan sağlık meslek mensuplarının serbest meslek icrası hakkında yönetmelik 32856 sayı ile 29.03.20225 tarihinde Resmi Gazete ’de yayınlandı. İş bu yönetmelikle; sağlık meslek hizmet birimleri ile bu birimlerin tıbbi ve teknik standartları, açılmaları, faaliyetleri, denetimleri ve kapatılmaları ile ilgili usul ve esasları düzenlenmiştir. 

Yönetmeliğin 4 maddenin ç bendinde Sağlık meslek mensubu kapsamında klinik psikolog, hemşire, hemşireliğe eşdeğer sağlık memuru, ebe, fizyoterapist, odyolog, diyetisyen, dil ve konuşma terapisti, podolog ve iş ve uğraşı terapistini (ergoterapist) meslek grupları sayılmıştır. 

Bugüne değin psikologlar serbest çalışıyor olmalarına rağmen herhangi bir düzenlemeleri yoktu. Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik ile klinik psikologların bağımsız sağlık hizmet birimi açabilmelerinin yolu açılmıştır. Bununla birlikte sağlık meslek mensupları arasında klinik psikologların da sayılması ile adım atılmış ancak meslek odası olmayan klinik psikologlar için genel düzenlemeler yerine psikologlara özel yasal düzenlemelerin yapılması zorunluluktur. 

Yönetmeliğin Klinik Psikologlar İçin Getirdiği Yenilikler ve Eksiklikler; 

Madde 5/1 ile sağlık meslek birimi açabilmek için Türk vatandaşı olmak şartı getirilmiş ve tüzel kişilerin sağlık meslek hizmet birimi açamayacakları özellikle belirtilmiştir.   

Madde 5/2 ile de serbest meslek mensubu olarak çalışabilmek için ruhsat alınması ve müşterek çalışmak isteyenler için ise en fazla 3 kişi tarafından ayrı ayrı ruhsat almak suretiyle birlikte çalışabilecektir. Aynı zamanda fiziki kurallar konulmak suretiyle sağlık meslek hizmet birimlerinin asgari koşulları belirlenmiştir. 

Bu maddede ilk göze çarpan psikologların pratikte çalışma şekilleri ile uyumsuz şartların varlığıdır. Şöyle ki; psikologlar pratikte tüzel kişilik kurmak suretiyle bir den fazla psikologla çalışma ortamı yaratarak faaliyetlerini sürdürürken pozisyonları değişmiş ve yönetmeliğe uygun şahsi olarak ruhsatlandırma şartını yerine getirmeleri gerekecektir. 

Madde 7/1 ile sağlık meslek hizmet biriminin ruhsatının devredilemeyeceği kuralı getirilmiştir. 

Ayrıca Sağlık meslek Mensuplarının görev ve sorumlulukları arasında hasta hakları yönetmeliğine uygun hareket etmek ve yönetmelik gereği hastaların istemesi halinde tüm kayıtların verilmesi zorunluluğu doğmuştur. Klinik Psikologların danışanına dahi veremeyeceği notların, kayıtların olabileceği düşünüldüğünde düzenlemeye uygun hareket edilmesinin farklı sorunlara yol açacaktır.  

Yönetmelikle getirilen Kayıt ve arşiv sorumluluğu madde 18 ile düzenlenmiş olup psikologların danışan mahremiyeti ile çelişebilecek ya da danışanlarının onay vermeyebileceği bilgilerin sağlık bakanlığı kayıt tescil sisteminde paylaşılması düzenlemesi psikolog danışan ilişkisi açısından sorunlara sebebiyet verecektir. Kayıtların paylaşılmasına ilişkin düzenlemenin Psikologlar Derneği, Üniversitelerin Psikoloji Fakültelerinden görüş alınmak suretiyle tekrar gözden geçirilmesi fayda olduğunu düşünüyorum. 

Yönetmelikle sağlık meslek mensuplarının hiçbir surette kendi adlarına ruhsatlandırılmış sağlık meslek hizmet birimi olmaksızın danışmanlık, eğitim, koçluk veya başka isim altında sağlık hizmeti sunamayacakları kuralı getirilmiştir. Psikologların tüzel kişilik olarak kurulan danışmanlık şirketleri ile sağlık hizmeti vermelerinin önüne geçilmiştir. Mutlaka şahsi ruhsat almak suretiyle faaliyetlerine devam edebileceklerdir. 

Geçici madde ile Yönetmelik öncesi mevcut iş yerlerinin fiziki koşulları oluşturması için 2025 sonuna kadar süre verilmiştir. Yine mevcut iş yerlerinin farklı isimler ya da tüzel kişilik şeklinde faaliyet yürütenlerin, yönetmeliğe uygun hale getirilmesi için 3 aylık süre verilmiştir. 

Değerlendirme: 

Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik ile klinik psikologlar yasal bir düzenlemeye kavuşmuştur. Ancak yukarıda saydığımız çekinceler irdelenmeli ve psikologların vermiş olduğu sağlık hizmeti göz önünde bulundurularak psikologlara özel yasal düzenleme yapılmalıdır. Özellikle danışan mahremiyetinin korunması, etik kuralların ve standartların oluşturulması için psikologların meslek odasına sahip olmaları sağlanmalıdır. Ayakları yere basan kalıcı bir düzenleme için sağlık meslek gruplarının çalışma şeklinden tamamen farklı bir prosedür ve kuralları olan Klinik Psikologların iş bu yönetmelik içine sıkıştırılmamaları gerekir.

Av. Ayşe ACAR YÜCEL 

HANYALOĞLU-ACAR HUKUK BÜROSU