Tek uzman hekimin “ #icapnöbeti” tutması hukuka aykırıdır. Hukuka ve insani çalışma şartlarına aykırı her gün icapçı olunması hali yasaya ve Anayasaya aykırı olmasına rağmen fiili olarak hekimlere dayatılmaktadır. Bu dayatmanın sonucu olarak zaman ayrılamayan çocuklarından, ailelerinden çalınan ve geri alınamaz yaşanmamışlıkları, mesleki gelişimlerine zaman ayıramamaları ve malpraktis davalarının yıpratıcı süreçleri hekimleri meslekten soğutmakta, çaresiz bırakmaktadır.
Tek uzman hekimin “icap nöbeti” tutması hukuka aykırıdır. İcap nöbetlerinin malpraktis davalarına etkisini emsal kararlarla incelediğimiz yazılarımızda ayrıntılı olarak değindiğimiz üzere pratikte Yataklı Tedavi İşletme Yönetmeliği 42/B “Vak’a kendi branşıyla ilgili değilse süratle ilgili dal uzmanını ve acil vak’a için gerekli görülen diğer personeli de davet eder.” Düzenlemesinden yola çıkarak icap nöbetine ilişkin özlük haklarından da faydalandırılmadan bu madde kapsamında hekimler icapçı gibi çalıştırılmaktadır.
EMSAL KARAR
DANIŞTAY BEŞİNCİ DAİRE 2013/680 Esas ve 2014/9242 K. nolu Kararı
İsteğin Özeti: Samsun 2. İdare Mahkemesince verilen 02/12/2010 günlü, E:2010/64, K:2010/1217 sayılı kararın dilekçede yazılı nedenlerle temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.
Hüküm veren Danıştay Beşinci Dairesince işin gereği düşünüldü:
……… Hastanesinde uzman hekim olan davacı, 2010/Ocak ayı için hazırlanan beyin ve sinir cerrahisi dalı icap nöbeti listesinin iptali istemiyle dava açmıştır.
Temyizi istenen kararla; Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 42. maddesinden bahisle, branşta sadece bir uzman hekimin bulunduğu kurumlarda o branş için icap nöbeti listesi hazırlanmayacağı, çünkü acil nöbeti tutan uzmanın talebi üzerine yapılacak çağrıya ilgili dal uzmanının uymakla yükümlü olduğu; ancak, davacının yapılan çağrılara icabet etmediği, bu nedenle davacının ve hastaların menfaati gözetilerek dava konusu işlemin tesis edildiği, dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
Davacı, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğunu ileri sürmekte ve Mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
13/01/1983 günlü, 17927 mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 42. maddesinde, nöbet hizmetleri evde nöbet, normal, acil, branş nöbeti olarak dört şekilde yürütüleceği ifade edildikten sonra (A) bendinde “İcapçı nöbeti (Ev nöbeti): Uzman adedi nöbet tutacak miktarlardan az, fakat birden fazla olan kurumlarda uzmanlar sırayla ev nöbetini tutarlar. Bunun için aylık ev nöbet listeleri hazırlanır. Ev nöbetçisi mesai saatleri dışında kurumun idari ve tıbbi her türlü gereklerinden sorumludur. Ev nöbetçisi akşam vizitlerini yapmaya, mesai dışında bulunduğu yeri bildirmeye, kuruma her davette gelmeye mecburdur.” hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, …… Hastanesinde tek beyin ve sinir cerrahisi uzmanı olan davacının, beyin ve sinir cerrahisi dalı için hazırlanan 2010/Ocak ayı icap nöbeti listesinin iptali istemiyle görülmekte olan davayı açtığı anlaşılmıştır.
Görev yaptığı sağlık kurumunda dalında tek uzman hekim olan davacıya, Yataklı Tedavi Kurumları işletme yönetmeliğinin anılan hükmü uyarınca, icap nöbeti tutturulabilmesine imkan bulunmadığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddine ilişkin Mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulüyle Samsun 2. İdare Mahkemesince verilen 02/12/2010 günlü, E:2010/64, K:2010/1217 sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca bozulmasına, aynı maddenin 3622 sayılı Kanunla değişik 3. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 11/12/2014 tarihinde oybirliğiyle/oyçokluğuyla karar verildi.”
DEĞELENDİRMEMİZ
Tek uzman hekimin “icap nöbeti” tutması hukuka aykırıdır. Nitekim Danıştayın bakış açısını açıkça ifade eden emsal kararda da görüldüğü üzere “Görev yaptığı sağlık kurumunda dalında tek uzman hekim olan davacıya, Yataklı Tedavi Kurumları işletme yönetmeliğinin anılan hükmü uyarınca, icap nöbeti tutturulabilmesine imkan bulunmadığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddine ilişkin Mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmemiştir” uzmanlık alanında tek olan bir hekime icapçı nöbeti yazılması ya da yasa dolanılarak acil vaka tanımı çerçevesinde icapçı gibi çalıştırılması hukuken korunamaz.
“İcap nöbetinin malpraktis hekim davalarına etkisi” konulu yazımızda icap nöbetlerinin malpraktis davalarına etkisi emsal kararla incelenmiş tercih edilen bu çalışma şeklinin malpraktis davalarına davetiye çıkardığı ve açıkça hekimlerin anayasaya aykırı olarak çalıştırıldıklarını irdelemiştik. Sağlık sisteminin büyük sorunları arasında olan icap nöbetlerine ilişkin düzenlemelerin insani çalışma koşullarına uyumlu hale getirilmesi ve özlük haklarına da etkili olması hakkaniyetli bir yaklaşım olacaktır.
ARB.AV. AYŞE ACAR YÜCEL
HANYALOĞLU-ACAR HUKUK BÜROSU